USG moczowodów i pęcherza

Budowa moczowodów i pęcherza

Moczowody i pęcherz są elementami układu moczowego, które odgrywają kluczową rolę w wydalaniu produktów przemiany materii i regulacji równowagi płynów w organizmie.

Moczowody to długie naczynia łączące nerki z pęcherzem. Istnieją dwa moczowody, po jednym na każdą nerkę. Rozpoczynają się w miedniczce nerkowej, która jest rozszerzoną górną częścią nerki, w której gromadzi się mocz. Z miedniczki nerkowej każdy moczowód schodzi w dół, przechodzi przez jamę brzuszną i wchodzi do miednicy. Moczowody dochodzą do pęcherza w punktach zwanych ujściami moczowodów. Otwory te zapobiegają cofaniu się moczu z pęcherza do moczowodów.

Pęcherz to narząd znajdujący się w jamie miednicy, za kością łonową. Pusty ma kształt stożkowy, a po napełnieniu moczem rozszerza się i przybiera bardziej zaokrąglony kształt. Ściana pęcherza składa się z mięśni gładkich, zwanych mięśniami wypieraczami. Skurcz mięśnia wypieracza ułatwia wydalanie moczu podczas mikcji. Pęcherz ma zmienną pojemność, ale zazwyczaj może pomieścić około 400-600 mililitrów moczu. Uczucie potrzeby oddania moczu pojawia się, gdy pęcherz jest częściowo pełny.

Cewka moczowa to naczynie rozciągające się od pęcherza aż do ujścia na zewnątrz ciała. Umożliwia wydalenie moczu z organizmu. Zwieracz wewnętrzny cewki moczowej jest mięśniem gładkim otaczającym ujście pęcherza do cewki moczowej.

Badanie USG moczowodów i pęcherza – kiedy je wykonać?

Wskazaniami do badania ultrasonograficznego moczowodów i pęcherza moczowego są niepokojące objawy występujące u pacjenta, historia choroby lub urazy.

Najczęściej USG moczowodów i pęcherza prowadzi się w poniższych sytuacjach:

• Zakażenia dróg moczowych – nawracające lub uporczywe ZUM, między innymi powodując uczucie pieczenia, parcia, konieczność nagłego oddania moczu, trudności w rozpoczęciu mikcji.
• Kamienie moczowe w pęcherzu lub moczowodzie – mogą powodować ból i niedrożność dróg moczowych.
• Krwiomocz (krew w moczu) – w celu zidentyfikowania potencjalnych przyczyn, takich jak nowotwory, kamienie lub innych nieprawidłowości.
• Ból brzucha lub ból w miednicy – przewlekły lub niewyjaśniony ból, szczególnie jeśli towarzyszą mu objawy ze strony układu moczowego.
• Monitorowanie stanu nerek lub pęcherza – u pacjentów ze schorzeniami takimi, jak wielotorbielowatość nerek, wodonercze, dysfunkcje pęcherza moczowego i innymi.
• Zatrzymanie moczu – powoduje trudności z oddawaniem moczu albo całkowite zablokowanie moczu.
• Po operacjach i leczeniu – u pacjentów, którzy przeszli zabiegi chirurgiczne związane z układem moczowym.
• Guzy w podbrzuszu – obecność wyczuwalnych zmian w pobliżu pęcherza lub moczowodów.
• Uraz – w celu oceny prawidłowej pracy układu moczowego i wykrycia ewentualnych uszkodzeń pęcherza moczowego lub moczowodów.

Jak przygotować się do USG moczowodów i pęcherza?

Przygotowanie do USG moczowodów i pęcherza nie jest trudne, ale konieczne jest przestrzeganie szczegółowych instrukcji dostarczonych przez lekarza lub specjalistę wykonującego badania obrazowe.

Pacjent proszony jest o wypicie wody przed badaniem w celu napełnienia pęcherza. Pełny pęcherz może zapewnić lepszą wizualizację pęcherza i otaczających go struktur. Zaleca się wypicie co najmniej 1-1,5 litra wody niegazowanej przed badaniem i zaniechanie opróżniania pęcherza moczowego.

Na badanie najlepiej założyć wygodną, luźną odzież, która pozwoli na łatwe zdjęcie albo rozpięcie w celu dostępu do badanego miejsca.

Należy przekazać specjaliście wykonującemu badanie informacje o wcześniejszych schorzeniach, alergiach lub niedawnych operacjach.

Można kontynuować przyjmowanie przepisanych leków, chyba że lekarz zaleci inaczej. Na wizytę należy zabrać ze sobą listę przyjmowanych leków, w tym leków na receptę i leków bez recepty.

USG moczowodów i pęcherza – przebieg badania

Badanie ultrasonograficzne moczowodów i pęcherza moczowego jest całkowicie nieinwazyjnym, bezbolesnym badaniem, które może być wykonane u praktycznie każdej osoby.

Po przybyciu do gabinetu na badanie USG należy podać wymagane informacje, w tym te dotyczące historii medycznej, objawów oraz podpisać wymagane dokumentu.

Następnie specjalista wykonujący badanie wyjaśnia pacjentowi procedurę, pyta o jego dotychczasowe objawy oraz historię medyczną, a także odpowiada na jego pytania.

W kolejnym kroku pacjent rozbiera się do badania albo odsłania badany fragment i kładzie się na specjalnym stole do jego wykonania. W przypadku USG pęcherza moczowego i moczowodów badanie odbywa się w pozycji leżącej.

Na skórę w dolnej części brzucha nakłada się żel na bazie wody, który pomaga w transmisji fal dźwiękowych z głowicy aparatu USG w głąb ciała. Następnie przykłada się do skóry głowicę, która emituje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości. Gdy fale odbijają się od wewnętrznych struktur moczowodów i pęcherza moczowego, pozwalają na uzyskanie obrazów na ekranie urządzania USG. W trakcie badania specjalista ocenia wielkość, kształt i zawartość pęcherza oraz budowę moczowodów, uwzględniając wszelkie oznaki nieprawidłowości, takie jak kamienie lub guzy.

W razie potrzeby pacjent proszony jest o udanie się do toalety i oddanie moczu, a następnie wykonuje się badanie USG na pustym pęcherzu moczowym.

Wyniki badania są następnie zapisywane przez specjalistę w dokumentacji. Pacjent otrzymuje wydrukowany dokument z wynikami oraz zdjęcia lub są one zapisywane na płycie CD. Z wynikami pacjent może zgłosić się do swojego lekarza. Lekarz po otrzymaniu wyników badań omawia je z pacjentem i prezentuje kolejne kroki w przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości.