USG aorty brzusznej

Budowa aorty brzusznej

Aorta brzuszna to główne naczynie krwionośne, które wychodzi z aorty piersiowej znajdującej się w klatce piersiowej i schodzi do jamy brzusznej. Dostarcza natlenioną krew do różnych narządów w jamie brzusznej i miednicy.

Aorta brzuszna zaczyna się na poziomie przepony, w miejscu rozwarcia aorty. Jest kontynuacją aorty piersiowej. Przechodzi przez jamę brzuszną i przebiega przed kręgosłupem. Kończy się podziałem na lewą i prawą tętnicę biodrową wspólną w pobliżu czwartego kręgu lędźwiowego.

Średnica aorty brzusznej zmienia się na całej jej długości. Jest najszersza u początku i stopniowo zwęża się w dół. Najczęściej jej średnica waha się od około 2 do 3 centymetrów.

Aorta brzuszna daje początek kilku głównym gałęziom, które dostarczają krew do różnych narządów w jamie brzusznej. Do jej głównych elementów zaliczają się:

• Pień trzewny – dostarcza krew do żołądka, wątroby, śledziony i innych górnych narządów jamy brzusznej.
• Tętnica krezkowa górna – dostarcza krew do jelita cienkiego i części jelita grubego.
• Tętnica krezkowa dolna – dostarcza krew do pozostałych części jelita grubego.
• Tętnice nerkowe – dostarczają krew do nerek.
• Tętnice gonadalne – dostarczają krew do narządów rozrodczych, czyli do jąder u mężczyzn i jajników u kobiet.
• Tętnice biodrowe wspólne – aorta brzuszna kończy się rozwidleniem na lewą i prawą tętnicę biodrową wspólną. Tętnice te dzielą się dalej na tętnice biodrowe wewnętrzne i zewnętrzne, zaopatrujące miednicę i kończyny dolne.

Aorta brzuszna jest podatna na rozwój tętniaków, które są osłabionymi i wybrzuszonymi zmianami w ścianie naczynia. Tętniak aorty brzusznej (abdominal aortic aneurysm – AAA) może być poważnym zagrożeniem i może wymagać regularnego monitorowania lub interwencji chirurgicznej.

Badanie USG aorty brzusznej – kiedy je wykonać?

Badanie ultrasonograficzne aorty brzusznej wykonuje się z różnych powodów, zależnie od występujących u pacjenta czynników ryzyka, objawów lub zaleceń dotyczących badań przesiewowych.

Najczęściej USG aorty brzusznej prowadzi się w poniższych sytuacjach:

• Badania przesiewowe w kierunku tętniaka aorty brzusznej – powinni skorzystać z nich mężczyźni w wieku powyżej 65 lat, którzy kiedykolwiek palili, osoby, u których w rodzinie występował tętniak aorty brzusznej, zwłaszcza jeśli występują dodatkowe czynniki ryzyka.
• Ból brzucha – niewyjaśniony ból brzucha, zwłaszcza jeśli jest silny lub uporczywy.
• Ból pleców – tętniak aorty brzusznej może powodować ból pleców.
• Inne objawy – pulsowanie, guz w jamie brzusznej, tkliwość lub inne niepokojące objawy, które mogą wskazywać na tętniaka.
• Monitorowanie istniejących tętniaków – osoby, u których w wykryto tętniaka aorty brzusznej, powinny być poddawane regularnej kontroli ultrasonograficznej w celu oceny wielkości i postępu schorzenia.
• Diagnostyka przedoperacyjna – przed niektórymi operacjami lub interwencjami, szczególnie tymi obejmującymi okolice jamy brzusznej lub naczyń.
• Po zabiegach – po chirurgicznym lub wewnątrznaczyniowym usunięciu tętniaka aorty brzusznej przeprowadza się kontrolne badania ultrasonograficzne w celu monitorowania powodzenia zabiegu i sprawdzenia, czy nie występują powikłania.

Jak przygotować się do USG aorty brzusznej?

Przygotowanie do USG aorty brzusznej jest bardzo istotne, ponieważ ma ono duże znaczenie dla powodzenia badania.

Przed przeprowadzeniem badania zaleca się poszczenie przez 6-8 godzin, dlatego należy pamiętać, aby zgłosić się na nie na czczo. Można pić niegazowaną wodę. Dzięki temu, że żołądek i jelita są puste, przekłada się do na lepsze zobrazowanie aorty brzusznej.

Na kilka dni przed badaniem wskazane jest unikanie pokarmów i napojów wytwarzających gazy. Zaliczane są do nich napoje gazowane, fasola, groch i inne strączki, kalafior, kapusta, brokuły i inna żywność powodująca powstawanie gazów.

Dodatkowo na jeden dzień przed badaniem zaleca się zażycie leków redukujących gazy, na przykład espumisanu.

Należy przyjmować przepisane leki jak zwykle, chyba że lekarz wskaże, by postępować inaczej.

Na badanie warto zabrać również wcześniejsze wyniki badań USG oraz opisy historii leczenia, co pozwoli diagnoście na łatwiejsze przeprowadzenie procedury.

USG aorty brzusznej – przebieg badania

Badanie ultrasonograficzne aorty brzusznej jest nieinwazyjną procedurą obrazową polegającą na wykorzystaniu fal dźwiękowych do tworzenia w czasie rzeczywistym obrazów aorty brzusznej i otaczających ją struktur.

Przed badaniem należy wypełnić niezbędną dokumentację i przekazać do specjalisty wykonującego badanie wyniki poprzednich USG i innych badań, listę leków i inne dokumenty medyczne.

Następnie pacjent jest poproszony o zdjęcie odzieży albo odsłonięcie miejsca do badania. Jest również proszony o położenie się na stole przy aparacie USG. Badanie przeprowadza się u pacjenta leżącego na plecach.

Na brzuch pacjenta zostaje nałożony żel na bazie wody, który pozwala uzyskać wyraźny obraz z głowicy aparatu ultrasonograficznego. W miarę przesuwania głowicy na monitorze wyświetlane są w czasie rzeczywistym obrazy aorty brzusznej i otaczających ją naczyń krwionośnych. Diagnosta przechwytuje nieruchome obrazy lub nagrywa wideo do późniejszej analizy.

W niektórych przypadkach do oceny przepływu krwi w aorcie brzusznej można zastosować badanie USG Doppler. Doppler pozwala ocenić prędkość i kierunek przepływu krwi, pomagając zidentyfikować wszelkie nieprawidłowości.

Następnie wyniki badania przekazywane są do pacjenta, który może skonsultować je ze swoim lekarzem.